Nghệ sĩ Trang Thanh Xuân: Tuổi già không nhà cửa, phải bán vé số mưu sinh
Những năm đầu 80 của thế kỷ trước, ở quê tôi, một vùng thuần nông tại Nghệ An, gần như nhà nào cũng thiếu ăn quanh năm. Những bữa ăn chỉ toàn cơm độn khoai lang, mì hạt kèm với rau má, củ chuối luộc đã ám ảnh đám trẻ lên 6 - 7 tuổi như tôi. Và chúng tôi chỉ mong tết đến. Tết có bánh chưng, có thịt, có cơm trắng, áo mới… dù nó đến và đi rất nhanh. Tết Nguyên đán ở quê tôi bắt đầu từ ngày 23 tháng chạp bằng lễ cúng ông Táo. Ở thời buổi đói kém ấy, nghi thức cúng lễ rất đơn giản, chủ yếu là đồ chay, rất ít nhà cúng mặn và chúng tôi, những đứa trẻ háu ăn cũng chẳng được thụ lộc đáng kể. Tết chỉ thực sự chạm ngõ mọi nhà từ ngày 27 tháng chạp. Buổi sáng hôm đó, tiếng lợn eng éc từ làng trên, xóm dưới rộn lên, nghe thật náo nhiệt. Đây là thời điểm các hợp tác xã nông nghiệp mổ lợn để chia thịt cho các xã viên ăn tết. Những năm 1980, cha tôi còn trong quân ngũ, mẹ tôi, tôi và đứa em được nhận thịt ăn tết. Chúng tôi vây quanh sân kho hợp tác xã xem người lớn mổ lợn. Trong không khí đầy niềm vui và sự háo hức, chúng tôi hồi hộp chờ đợi giây phút được chia thịt mang về. Những mảng thịt được xẻ ra, chia nhỏ, để trên những chiếc nong bằng tre. Một người cầm quyển sổ, đọc danh sách xã viên để 4 - 5 người khác cân thịt. Những phần thịt có cả xương được xâu vào sợi lạt nứa. Mỗi khẩu được 2 lạng thịt (200 gram). Nhà tôi 3 khẩu nên được 6 lạng, kèm theo mấy miếng lòng đã luộc. Nhận khẩu phần của gia đình, tôi háo hức cầm xâu thịt mang về, vừa đi vừa chạy, lòng đầy hân hoan.Mẹ tôi chia mấy miếng lòng cho hai anh em tôi ăn trước. Lòng đã nguội ngắt nhưng vẫn ngon vô cùng. Phần thịt lợn, mẹ tôi tách mỡ, đem vùi vào cái bồ đựng muối ở xó bếp để dành chiên lấy mỡ xào rau. Thịt nạc, mẹ tôi kho mặn. Niêu thịt kho nhỏ bé không đủ ăn trong những ngày tết nhưng vị ngon của nó vẫn theo tôi đến bây giờ.Chợ Vẹo ở xã bên, cách làng tôi vài cây số, họp vào các ngày chẵn. 28 tháng chạp hằng năm, chợ này đông vui nhất vì đó là phiên chính của chợ tết. Mẹ tôi bưng cái mủng đan bằng tre, đội nón, dắt em tôi đi chợ. Tôi nhảy chân sáo theo sau. Mưa xuân lất phất, con đường làng lép nhép bùn đất. Chợ tết nhộn nhịp người mua kẻ bán, rất vui. Mẹ tôi thường mua áo quần cho anh em tôi, rồi mua trầu, cau, một ít cam, cá biển và 1 cân thịt nữa. Mẹ nói có khó đến mấy thì tết cũng phải sắm cho được mấy thứ này. Mẹ tôi đội mủng về, cái tết ùa vào nhà.Sáng mùng 1, mẹ chuẩn bị cau, trầu, cam để chúng tôi đi chúc tết. Mẹ đi trước, tôi và đứa em líu ríu theo sau. Chúng tôi đến nhà người thân trong làng và họ hàng ở làng khác. Với những người lớn tuổi, mẹ tôi mang lễ thường là 3 - 5 quả cau hoặc 1 quả cam làm quà chúc tết. Mẹ đặt lễ ở bàn, lễ phép thưa: "Hôm nay mùng 1 tết, mẹ con chúng con có quả cau đến mừng tuổi ông, bà…". Tôi được mẹ dạy câu chúc tết này và khi lên lớp 1 thì tôi thay mẹ nói lời chúc và được người lớn khen, cho kẹo nên rất sướng. Chúc tết ở quê tôi gọi là mừng tuổi, ý là mừng cho tuổi mới. Đi mừng tuổi, tôi cũng được mừng tuổi, vui nhất khi đó là nhận tiền xu để đánh đáo; được ăn bánh chưng, kẹo bi; những thứ mà khi hết tết, chúng tôi nằm mơ cũng khó thấy. Ở quê tôi, từ xa xưa và đến giờ vẫn thế, trong những ngày tết, mọi người trong làng đều đến nhà nhau mừng năm mới. Ngày trước, quà chỉ là dăm ba quả cau để người lớn ăn trầu hoặc một vài quả cam, nay là một gói bánh. Nhưng việc quà tết nay đã được tinh gọn dần và chủ yếu là đến nhà chơi, chúc tết gia đình, uống nước, trò chuyện. Không ai buộc ai phải đến nhà chúc tết nhưng đã thành phong tục, không đi cứ cảm giác như có lỗi với người khác. Phong tục mừng tuổi giúp mọi người trong làng, trong xã thêm đoàn kết, chia sẻ với nhau. Đến mừng tuổi những người già neo đơn, người có hoàn cảnh khó khăn, ốm đau bệnh tật, trẻ con thường mang bánh còn người lớn thường mang theo ít tiền để thăm hỏi. Quê tôi có ông Thời, hồi đó nhà nghèo nhưng ông sống rất tình nghĩa. Tết nào ông cũng đi mừng tuổi khắp xã, bất kể có quan hệ họ hàng hay không. Ông Thời thường mang theo mấy quả cam, bỏ trong cái túi cước. Vào nhà nào, ông đều mang ra 1 quả, bảo: "Tết không có gì, chỉ có quả cam, tôi đến mừng tuổi cho gia đình năm mới bình an, làm ăn may mắn". Nhà nào cũng vậy, ông Thời chỉ ngồi chừng vài phút, hỏi han chuyện trò ít câu vui vẻ rồi chào đi. Mọi người trong xã đều quý ông, nhận lời chúc, xin trả lại cam cho ông. Ông Thời cười, nói: "Ông bà cho thì tôi xin lại, chúc ông bà năm mới vạn sự như ý". Xưa và nay vẫn thế, cứ sáng sớm mùng 1, ở quê tôi, con cháu kéo đến nhà ông bà, cha mẹ để chúc tết, trước khi đi mừng tuổi những người thân khác. Tiếng cười đùa huyên náo. Các nhà thờ họ rộn ràng tiếng trống tế. Cây nêu dựng khắp ngõ ngách trong làng. Những cô gái xúng xính gánh mâm cỗ đến nhà thờ để cúng tổ tiên. Ngày thường, ở làng chỉ còn phụ nữ và người già, thanh niên và trung niên ra Bắc, vào Nam, xuất ngoại lao động, nhưng cứ đến ngày tết làng lại đông vui, nhộn nhịp. Tết là dịp đoàn tụ khiến những người xa quê đều muốn về với gia đình, người thân. Ở nhà, những người bố, người mẹ già chỉ mong tết đến để con cháu trở về sum họp. Rời làng ngót 30 năm, nhiều người già tôi từng đến nhà mừng tuổi vào ngày tết năm xưa đã thành người thiên cổ, nhưng sự gắn kết từ tục mừng tuổi đã giúp tôi nhớ như in các mối quan hệ họ hàng, dù đã cách nhau nhiều đời. Tết vẫn thế, vẫn mang lại nhiều giá trị tinh thần khiến ai xa quê cũng phải nhớ, phải đau đáu tìm về.Gen Z là trung tâm của sự phát triển công nghệ
Bác sĩ trẻ Ngô Quốc Cường, Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, có ca trực đêm giao thừa 3 năm trước đây đầy ấn tượng. Cứ theo thông lệ, ở thời điểm giao thừa các bác sĩ sẽ được tập trung ở sảnh nghe chúc tết và nhận lì xì của Ban Giám đốc Bệnh viện. Đêm đó, chỉ còn mấy phút là đến thời khắc giao thừa, bệnh nhân tại khoa đột nhiên ngưng tim, cả ê kíp bỏ lại hết mọi suy nghĩ, tâm tư ngày tết, tập trung cao độ ép tim. 15 phút "vàng" nỗ lực đã giành lại bệnh nhân từ tay tử thần. Tuy ca này không phải là ca đầu tiên, nhưng là ca bệnh mà tất cả các bác sĩ của kíp trực hôm đó đều nhớ mãi đến bây giờ, bởi quá ấn tượng. Sau 3 năm được cứu sống từ đêm giao thừa đó, đến bây giờ bệnh nhân A Ly, người đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Khánh Hòa hiện nay khỏe mạnh, sống vui mỗi ngày.10 năm làm việc trong ngành y, với bác sĩ Cường ngày tết chỉ khác biệt một chút ngày thường ở khoảnh khắc chiều cuối năm. Ngoài bệnh viện, người người tất bật sắm cây mai, cành đào, chậu hoa cúc… quây quần cùng nhau bên bữa cơm tất niên. Trong bệnh viện, bác sĩ không được rời vị trí, sẵn sàng làm mọi nhiệm vụ được giao. Dù là bác sĩ luôn có "đầu lạnh, trái tim nóng" cỡ nào, ngày cuối năm cũng có khoảng lặng và thời điểm đó trôi rất nhanh khi có ca cấp cứu, điều trị cho bệnh nhân. Khi đó, các bác sĩ ngay lập tức vào guồng, tranh thủ từng phút giây để bảo đảm sự sống cho bệnh nhân."Chọn nghề y là bản thân mình đã xác định những đêm trực không ở cùng gia đình. Trực tết có vất vả cỡ nào mình cũng phải hoàn thành nhiệm vụ, đảm bảo bệnh nhân được bình an", bác sĩ Cường chia sẻ.Làm việc vất vả sau một đêm trực căng não, sáng mùng 1 tết, bác sĩ Cường tự chạy xe máy để kịp về quê sum vầy với gia đình, đi thăm tết ông bà đầu năm. Theo bác sĩ Cường, không chọn xe khách hay tàu mà đi xe máy từ tỉnh Khánh Hòa ra Phú Yên, (khoảng 100 km) là do vừa mong ngóng được sớm về nhà, lại còn muốn được tận hưởng khoảnh khắc du xuân, ngắm cảnh phố phường ngày đầu năm.Cũng có những ca trực đêm giao thừa như bác sĩ Cường, bác sĩ Trần Hà Thiên Ân sáng mùng 1 sau khi thay ca vội cầm ba lô một mình, một xe chạy máy về tỉnh Gia Lai để về đoàn viên cùng gia đình. Bác sĩ Thiên Ân cho biết những chuyến xe trở về ngày tết như vậy dài khoảng 7 tiếng đồng hồ, vài năm mới có một lần. Bởi các bác sĩ đều thay phiên, có năm đúng phiên mình trực đêm giao thừa nhưng có năm lại không. Việc chạy xe máy với quãng đường dài như vậy là sự bất đắc dĩ, bởi tuyến Khánh Hòa đi Gia Lai vào sáng mùng 1 tết không có tuyến xe khách chạy, mà anh lại không thể chờ thêm khoảnh khắc nào khác để được về đón tết cùng gia đình.Nhắc đến ca trực tết, bác sĩ Thiên Ân rất hạnh phúc vì có những đồng nghiệp quan tâm, sát cánh cùng nhau. Ngoài các món ngon ngày tết được khoa chuẩn bị, mỗi người trong ca trực đều mang thêm các món ngon, cũng đãi nhau ăn ngày trực. Dù xa nhà nhưng rất ấm lòng. Mong mỏi lớn nhất của các bác sĩ ngày tết không tăng lương hay giảm giờ làm mà mong được trang bị thêm các trang thiết bị y tế hiện đại. Có thiết bị tốt, hiện đại mới đảm bảo công tác cấp cứu, điều trị thuận lợi, nhất là ở Khoa Hồi sức Tích cực và Chống độc.Bác sĩ Trần Quốc Vinh (32 tuổi), Trung tâm Chấn thương chỉnh hình - Bỏng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, kể về những đêm trực giao thừa của bản thân chỉ có đúng vài chục phút nghĩ về tết, còn lại thời gian dành hết cho việc phẫu thuật, điều trị cho các ca cấp cứu trong đêm. Có những ca trực, tai nạn giao thông xảy ra khiến một lúc có 3 – 4 ca nhập viện điều trị. Từ thời khắc giao thừa năm mới, cứ vậy làm đến sáng mùng 1.Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Đình Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Chấn thương chỉnh hình - Bỏng,ngẫm lại về 23 năm làm nghề của mình với đa phần những đêm 30 tết đều trong phòng mổ. Nếu ít ca mổ thì đến sáng là xong, có những năm phải đến trưa mùng 1 mới xong ca mổ. Làm việc áp lực là vậy, bước ra khỏi phòng mổ, bác sĩ Thành nghĩ ngay đến bệnh nhân mổ xong phục hồi như thế nào, phương án nào điều trị tốt nhất cho bệnh nhân… Sau đó mới nghĩ đến gia đình và ngày tết. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Lương Kỷ, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa, ghi nhận những vất vả không thể diễn tả bằng lời của y, bác sĩ tại bệnh viện trong những ca trực đêm, đặc biệt là thời điểm tết. Hiểu những khó khăn đó, đêm giao thừa Ban Giám đốc Bệnh viện luôn dành sự quan tâm, động viên dành cho các y, bác sĩ trực tết. Có những bác sĩ ở thời điểm giao thừa dù không được nghe chúc tết nhưng khoảnh khắc đó, cứu sống được một mạng người thì đó chính là niềm vui, là mùa xuân, ngày tết của họ.
Bùng nổ ưu đãi dành cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu
Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết: Trong 24 giờ qua (từ 5 giờ ngày 23.2 đến 5 giờ ngày 24.2 ), khu vực gồm Đà Nẵng, Phú Yên và Đắk Lắk đã có mưa to đến rất to. Đặc biệt một số nơi như: Bà Nà (Đà Nẵng) lượng mưa lên đến 377 mm, Sông Hinh (Phú Yên) 331 mm, Ea Mdoan (Đắk Lắk) 241 mm…Mô hình độ ẩm đất cho thấy một số khu vực thuộc các tỉnh thành trên đã gần bão hòa (trên 85%) hoặc đạt trạng thái bão hòa.Trong thời gian tiếp theo, khu vực các địa phương kể trên tiếp tục có mưa với lượng mưa phổ biến từ 10 - 30 mm, có nơi trên 60 mm.Cảnh báo trong 6 giờ tới, nguy cơ xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại các tỉnh trên, đặc biệt tại các huyện Hòa Vang (Đà Nẵng); Phú Yên gồm các địa phương Đồng Xuân, Phú Hòa, Sơn Hòa, Sông Hinh, Tây Hòà, TP.Tuy Hòa, Tuy An, TX.Đông Hòa, TX. Sông Cầu; Đắk Lắk có Ea Kar, Krông Bông, M'Đrăk.Cơ quan này cũng cảnh báo, tác động của lũ quét, sạt lở, sụt lún đất do mưa lũ làm ảnh hưởng tới quá trình di chuyển của các phương tiện giao thông; phá húy các công trình dân sinh, kinh tế gây thiệt hại cho các hoạt động sản xuất, hoạt động kinh tế xã hội. Kiến nghị các cơ quan chức năng tại địa phương lưu ý rà soát các điểm nghẽn dòng, các vị trí xung yếu trên địa bàn để có biện pháp phòng tránh, ứng phó
Sau khi đội tuyển Việt Nam giành lại ngôi vô địch AFF Cup từ tay đội tuyển Thái Lan, người hâm mộ bóng đá trong nước ắt hẳn rất mong mỏi đội tuyển U.23 quốc gia giành lại ngôi vô địch nội dung bóng đá nam SEA Games từ tay Indonesia. Bên cạnh đó, chúng ta phải tiếp tục thành công ở vòng loại Asian Cup 2027, phải đứng đầu bảng D vòng loại thứ 3 (gồm các đội Việt Nam, Lào, Nepal và Malaysia), qua đó giành vé vào vòng chung kết (VCK) giải vô địch bóng đá châu Á năm 2027.Để thành công với cả 2 đội tuyển quốc gia và U.23 quốc gia, ở 2 giải đấu khác nhau, HLV Kim Sang-sik phải tính toán rất kỹ. Ông phải xây dựng lực lượng vừa có tính cạnh tranh cao, vừa mang tính kế thừa. Đội hình mang tính kế thừa này sẽ được HLV Kim Sang-sik áp dụng ngay tại vòng loại Asian Cup 2027 sắp tới đây (bắt đầu từ ngày 25.3).Ví dụ như trong các trận đấu với các đội yếu hơn chúng ta như Lào và Nepal, HLV Kim Sang-sik sẽ trao cơ hội cho nhiều cầu thủ trong lứa tuổi 23 được thử sức. Việc làm này có thể vừa giúp cầu thủ trong lứa tuổi 23 tăng cường bản lĩnh và kinh nghiệm, nhờ được thi đấu bên cạnh các đàn anh ở đội tuyển quốc gia, vừa giúp ông Kim Sang-sik đánh giá đầy đủ hơn về năng lực của các cầu thủ trẻ, chuẩn bị cho SEA Games.Ngược lại, trong các trận đấu với đối thủ chính của chúng ta tại bảng D vòng loại thứ 3 Asian Cup 2027, gặp Malaysia, HLV Kim Sang-sik sẽ ưu tiên cho các cầu thủ trụ cột, sử dụng lực lượng mạnh nhất của bóng đá Việt Nam để đối đầu với đối thủ mạnh nhất. Trong các trận đấu trước các đối thủ mạnh, mang tính chất quyết định tấm vé dự giải châu Á, chỉ có các cầu thủ giàu bản lĩnh, giàu kinh nghiệm mới chống chịu được sức ép từ đối phương, từ khán giả. Những cầu thủ giàu bản lĩnh sẽ biết cách vượt qua những thời điểm khó khăn nhất, khi bị đối thủ dồn vào thế khó.Đối thủ khác nhau, tính chất trận đấu khác nhau, có thể HLV Kim Sang-sik sẽ sử dụng lực lượng khác nhau, sao cho bóng đá Việt Nam vừa đảm bảo việc hoàn thành mục tiêu vượt qua vòng loại Asian Cup, vừa có thể rèn luyện cho các cầu thủ trong lứa tuổi 23, hướng về SEA Games.Về khung thời gian, các mốc thời gian tại vòng loại Asian Cup 2027 cũng đang ủng hộ bóng đá Việt Nam trong năm 2025. Ví dụ như các trận đấu với đối thủ chính Malaysia sẽ diễn ra vào tháng 6.2025 và tháng 3.2026, tức cách xa khung thời gian diễn ra SEA Games (từ ngày 7 – 19.12.2025). Đấy là khoảng thời gian mà đội tuyển quốc gia không nhất phải thử nghiệm các cầu thủ trẻ. Ngược lại, các trận đấu gặp đội tuyển Nepal (14.10) và Lào (18.11) tại vòng loại Asian Cup 2027, lại gần với khung thời gian diễn ra SEA Games. Tức là, nếu HLV Kim Sang-sik sử dụng nhiều cầu thủ trong lứa tuổi 23, trong sắc áo đội tuyển quốc gia ở các trận gặp Nepal và Lào tại vòng loại Asian Cup vào tháng 10 và tháng 11, cũng chính là cách ông Kim rèn luyện cho các cầu thủ trẻ ngay trước chiến dịch SEA Games. Điều tiếp theo, khung thời gian này thuận lợi ở điểm, VFF và VPF dễ sắp lịch thi đấu tại V-League. Đặt trường hợp giải đấu này tạm dừng từ thời điểm giữa tháng 11, các CLB trong nước cũng sẽ ít phản ứng, vì đằng nào giải đấu cũng phải tạm dừng cho đội tuyển quốc gia thi đấu trong khung thời gian FIFA Days (trận gặp Lào ngày 18.11 tại vòng loại Asian Cup sẽ được tính là FIFA Days). Khi đó, đội tuyển U.23 Việt Nam cũng có thể tranh thủ thời gian nói trên gom quân đi tập huấn, chuẩn bị luôn cho SEA Games, rồi hướng về đại hội thể thao Đông Nam Á sẽ khai mạc đầu tháng 12.
'Challengers': Phim tình tay ba 'hốt bạc' tại phòng vé Bắc Mỹ
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP chứng khoán Hải Phòng (mã chứng khoán HAC). Cụ thể, Công ty chứng khoán Hải Phòng bị phạt 187,5 triệu đồng do không thực hiện quản lý tách biệt tài sản của khách hàng với tài sản của công ty. Trong quá trình hoạt động, công ty thực hiện chuyển tiền từ tài khoản thanh toán khác của công ty sang tài khoản chuyên dụng và ngược lại với các bút toán cho vay, thu nợ ký quỹ, ứng trước, gửi tiết kiệm, thu phí.Đồng thời, HAC bị phạt 275 triệu đồng khi thực hiện cung cấp dịch vụ ứng trước tiền bán chứng khoán cho khách hàng dù chưa được Ủy ban Chứng khoán nhà nước chấp thuận bằng văn bản. Bên cạnh đó, công ty này còn bị phạt 92,5 triệu đồng đối với hành vi vi phạm quy định về hạn mức cho vay giao dịch ký quỹ. Tại một số thời điểm trong năm 2022 và 2023, HAC thực hiện cho vay giao dịch ký quỹ đối với một số khách hàng vượt quá 3% vốn chủ sở hữu của công ty.Ngoài ra, Công ty chứng khoán Hải Phòng còn bị phạt 92,5 triệu đồng đối với hành vi không công bố đối với thông tin phải công bố theo quy định. Đó là công ty chưa thực hiện công bố thông tin trên trang thông tin điện tử (website) cùng hệ thống công bố thông tin của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và trang thông tin điện tử của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội đối với hai Nghị quyết Hội đồng quản trị thông qua giao dịch giữa công ty với ông Vũ Xuân Cường (người có liên quan của người nội bộ công ty) với giá trị từ 10% trở lên trên tổng tài sản của công ty.Tổng cộng, Công ty chứng khoán Hải Phòng bị xử phạt số tiền 647,5 triệu đồng đối với những hành vi vi phạm kể trên. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2024, công ty đạt lợi nhuận sau thuế gần 7 tỉ đồng, giảm 77% so với cùng kỳ năm 2023.